Budući da populacija predstavlja predmet gazdovanja, a obzirom da u lovištu postoji više vrsta divljači kojom se gazduje, možemo reći da upravljanje populacijama podrazumeva sve vrste divljači koje u lovištu postoje, a odnosi se kako na krupnu tako i na sitnu divljač. 

Konkretno u lovištu ,,Topčiderska reka" gazduje se sledećim vrstama divljači: srna, divlja svinja, šakal i lisica, kao i zec, fazan, jarebica, divlja patka, divlja guska, divlji golub grivnaš, grlica, prepelica i šumska šljuka.

Evidencija divljači u lovištu koja se evidentira na obrazcu E-3 se dobija na osnovu prolećnog brojanja divljači. Proces brojanja se radi u proleće, nakon zime a pre početka reprodukcionog perioda divljači i pre početka lova, kako bi se dobilo realno stanje podataka odnosno šta je preteklo nakon sezone lova i to stanje nam predstavlja polaznu osnovu za pisanje godišnjeg plana gazdovanja za tekuću sezonu.

Metoda kojom se radi brojanje divljači predstavlja delimično brojanje a koja se zasniva na tome da se na 10-20 % od ukupne površine lovišta određuju primerne površine. Jedna se vrši na najreprezentativnijem delu lovišta gde su uslovi i faktori najbolji, drugi deo se radi na delu lovišta koji je osrednji po pitanju faktora i treći deo na kome se radi je najlošiji po pitanju faktora.

Na kraju se sabiraju podaci sa sve tri primerne površine i vadi se prosek tih vrednosti i dolazi se do realne slike o brojnosti.

Kod sitne divljači, jarebice i zeca, obzirom da ne postoji polni dimorfizam, tj. ne postoji razlika između polova, tu se evidentira ukupan broj jedinki i ravnomerno se raspoređuje tj. pola mužijaci, a pola ženke, dok se kod fazana lako prepoznaju mužjaci od ženki i tu je odnos polova 1:4. 

Kod krupne divljači tj. srne i divlje svinje pored određivanja polne strukture vrši se i evidencija starosne strukture, koliko srednjedobnih, koliko podmlatka i koliko zrelih jedinki za svaku vrstu posebno. Kod srne i divlje svinje se ciljano trofejno gazduje i vrši se i trofejna struktura za ovu divljač.

Dakle, brojač prilikom brojanja divljači mora da ima iskustvo, da se nalazi na pravom mestu i da prilikom dočeka pogoniča, da golim okom ili pomoću. dvogleda vrši brojanje i da realno evidentira divljač. Tokom delimičnog brojanja divljači, svake godine se na istim primernim površinama, koje su stalnog karaktera, vrši brojanje divljači tokom kojeg učestvuju članovi lovačkog udruženja. Oni se podele u nekoliko grupa gde jedan broj lovaca ide na jednu primernu površinu, drugi na drugu, a treći na treću površinu.

U akciji brojanja divljači učestvuju i studenti Šumarskog fakulteta iz Beograda. To je praksa u zadnjih 7-8 godina u makiškom polju i na isti način sa istom metodologijom. Prilikom brojanja divljači učestvuje i šumsko lovni inspektor koji svojim prisustvom utiče da brojanje bude objektivno, da članovi budu ozbiljni. tom prilikom se pravi zapisnik koji se potom potpisuje. Lovočuvarska služba nakon brojanja svojim radom na terenu tokom godine proverava brojno stanje na terenu i vodi evidenciju posmatranjem samog lovišta i piše šta se kog dana videlo na terenu. Takođe, lovci tokom godine izlaskom na teren isto uzimaju u obzir šta su videli i te podatke prenose stručnoj službi koja te podatke koristi za eventualnu korekciju u odnosu na prolećno brojanje.

Za praktične potrebe radi planiranja dinamike razvoja populacije krupne divljači delimo ih po polu na mužjake i ženke i po starosnoj klasi na podmladak, srednjedobne i zrele jedinke. Osnova prebirnog odstrela je u regulisanju brojnosti strukture (starosne i polne) i prostorne distribucije. Kod planiranja odstrela primenjuju se dugogodišnji procesi, odnosno odnos polova. prirast (od broja ženki) i korišćenje u procentima od osnovnog fonda.

Nemoguće je precizno odrediti koliko divljači imamo u lovištu jer ne postoji metoda kojom možemo 100% odrediti tačan broj divljači. Tokom jeseni i zime divljač dolazi na hranilišta i tada je lakše posmatrati i lakše je za ispratiti. U novije vreme korisnici lovišta koriste kamere i fotoklopke kako bi imali bolji monitoring i samo praćenje iako se tokom čitave godine vrši kontrola i proverava se da li su vrednosti sa prolećnog brojanja dobre jer se sa tim podacima ulazi u plan gazdovanja.

Osim gore navedenog, upravljanje lovnim vrstama divljači odnosi se i na proizvodnju i nabavku hrane i medikamenata za lovne vrste divljači, sa normativima, kao i naseljavanje divljači u lovište .

Dobar pogled !

Autor teksta: Dacko Paunović