Svakog meseca FACE bira lovački projekat iz oblasti zaštitu biodiverziteta u Evropi. Projekat meseca za avgust 2020. je veoma uspešan program raseljavanja divljači u Bugarskoj.

2003. godine Lovačko-ribolovački savez Bugarske je pokrenuo Nacionalni program razvoja održive populacije divljači. Program je započet narodne godine, i od tada se svake godine vrši raseljavanje divljači u lovištima Lovačko-ribolovačkog saveza Bugarske.

Ovaj program, koji u potpunosti finansiraju bugarski lovci, uključuje samo organizacije članice Lovačko-ribolovačkog saveza Bugarske. Glavni cilj programa je nastavak aktivnosti preseljavanja i obnova i rast populacije divljači, koja je drastično opala izmedju 1997. i 2002, toliko da je u nekim oblastima bilo viš¡e lovaca nego divljači. Minimalne količine preseljene divljači tokom tih godina su takodje doprinele situaciji - krajem 80-tih preseljavano je 700.000 ptica godišnje, da bi 1997. taj broj spao na 21.000. Stoga se javila potreba da se sprovede nacionalna politika i da se formulišu u i uvedu osnovni principi i obaveze za svaku organizaciju. Implementiran je Nacionalni program za razvoj populacije divljači putem veštačkog uzgoja i preseljavanja.

Tokom 15 godina primene ovog programa, više od 2 miliona ptica - fazana, jarebica i divljih pataka je raseljeno po lovištima. Osnovni cilj programa od 2004. do 2012. bio je veštački uzgoj divljih ptica radi preseljenja u prirodu, a od 2013. u program je uključena i krupna divljač. Od 2019. i veštački uzgoj divljih zečeva je uključen u program.

Nacionalni program se finansira od strane lovačkih društava i sredstava obezbedjenih prema Članu 65a(4) Pravilnika za sprovodjenje Zakona o lovu i zaštiti  divljači, koja predstavljaju 21% od taksi na lovačke dozvole, tako da ceo program finansiraju lovci, koji su uložili preko 20 miliona leva tokom proteklih 15 godina.

U proseku, godišnje se 150.000 veštački uzgojenih ptica i 150 jelena raseli po lovišttima Lovačko-ribolovačkog saveza Bugarske. 2019. je takodje uzgojeno viš¡e od 500 zeheva. Raseljavanje je poslednja faza procesa razmnožavanje i uzgoja, kojoj prethodi selekcija jata, proizvodnja jaja, uzgoj pilića do odredjenog uzrasta na farmi. Proces se nastavlja unutar lovišta, gde se ptice odnosno zečevi pušttaju u prirodu tek nakon odgovarajućeg perioda adaptacije. Raseljavanje se često posmatra kao puštanje divljačii u prirodu iz kaveza ili vozila direktno sa farme, medjutim, ključni period adaptacije na žiivot u prirodi se ne sme izostaviti.

Cilj adaptacije je da divljač uzgojena na farmi razvija sposobnost da preživi u prirodi - da razvije instinkt, navikne se na prirodnu hranu, i da nauči da se kloni predatora i ljudi. Raseljavanje je efektivno samo ako su ispunjeni svi uslovi da divljač može da preživi u prirodi, a adaptacija na prirodnu sredinu je neophodan i najvažniji korak u obezbedjivanju uspešnog prežvjavanja divljačii u prirodi nakon raseljavanja. Neophodno je obezbediti odgovarajućii prostor unutar lovišta za potrebe adaptacije, unutar odgovarajućeg staništa, uz obezbedjen pristup skrovištima i izvorima hrane. Takodje je potrebno obezbediti dovoljno prostora u skladu sa brojem jedinki divljači. Tokom adaptacije prisustvo ljudi treba da je ograničeno na najmanju moguću meru. Ne postoji propisano trajanje adaptacije, ali ona mora trajati dovoljno dugo da veštački uzgojena divljač razvije instinkt i nauči i da preži u prirodi.

Ključ uspeha je u izgradnji i održavanju infrastrukture za uzgoj i adaptaciju divljači. Savez sufinansira izgradnju na području lovišta kroz Nacionalni program raseljavanja. Ovakav pristup omogućaava održivost projekta uz učešće lovaca u dugoročnim aktivnostima.

Raseljavanje veštaki uzgojenih zečeva

Divlji zec je u opasnosti od izumiranja u Bugarskoj, ali masovni uzgoj i raseljavanje nije rešenje. Povećanje populacije divljih zečeva zahteva skup efektivnih mera - suzbijanje krivolova, kontrola predatora i pasa lutalica, otklanjanje opasnosti od poljomehanizacije, obezbedjivanje prehrane u divljini i unapredjenje životnih uslova u lovištima, pa čak i zabrana lova, ako bude potrebno. U Češkoj i Austriji, ako u jesen ima manje od 20 zečeva na 100 ha, lov je zabranjen, a u Srbiji ako ih ima manje od 10 na 100 ha. Aktuelna istraživanja pokazuju da je populacija zečeva u Bugarskoj, u njihovim prirodnim ravničarskim staništima, opala na 1 do 2 zeca na 100 ha, a tek mestimično im se brojnost povećava na 5 do 6 na 100 ha. Ako uspemo da utičemo na navedene faktore, veštački uzgoj neće biti potreban. 

Raseljavanje veštački uzgojenih zečeva je prvi put uključeno u program 2019. Neophodno je primetiti da veštački uzgojeni zečevi moraju proći period adaptacije kao i sva druga veštačkki uzgojena divljač, i veoma je bitno koliko jedinki po jedinici površine odnosno loviš¡tu je uključeno u raseljavanje. Kupovina više od 10 ili 20 zečeva i puštanje dva zeca po lovišttu, kao što većina lovačkih društava radi, zahteva znatna finansijska sredstva, pošto je cena jednog zeca 140 leva. Postavlja se pitanje da li je ovakav pristup suviš¡e skup, jer niti zadovoljava očekivanja lovaca, niti će naročito pomoći oporavku populacije divljih zečeva u Bugarskoj.

Pitanje divljih zečeva je veoma značajno, i neophodno je dati veći publicitet istraživanjima koja su sprovedena prethodnih godina, njihovim rezultatima, preporukama koje iz njih proizilaze i predloženim merama koje će moći da dovedu do značajnog povećanja brojnosti divljih zečeva u Bugarskoj. Kupovina i puštanje veštački uzgojenih zečeva u lovišta je najlakši način, ali to nije dovoljno.

izvor: face.eu